Oppervlakkige oplossing van Donner

Op de opinie pagina van Trouw staat:

Alleen korten op Wajong is oppervlakkige oplossing

Rob van de Beeten, Eerste Kamerlid voor het CDA

Het debat over Wajong gaat te veel over het hoge aantal uitkeringen. De vraag hoe we een autistische jongere aan de slag krijgen, sneeuwt helemaal onder.

De discussie over de Wajong-uitkering, bestemd voor mensen die vanaf hun jeugd arbeidsongeschikt zijn, heeft een tamelijk ongelukkige start gemaakt. Het debat gaat te veel over de stijging van het aantal uitkeringen en te weinig over de vraag hoe deze jongeren een plek in de samenleving krijgen.
Mijn CDA-collega Eddy van Hijum in de Tweede Kamer stelde gisteren in Trouw terecht dat het niet sociaal is jongeren met een levenslange uitkering aan de rand van de samenleving te parkeren. Maar die zorg vereist een bredere analyse en ook een bredere aanpak dan ik in zijn bijdrage en de voorlopige plannen van CDA-minister Donner kan ontdekken. De analyse is te oppervlakkig.
Van Hijum en Donner stellen dat de gemiddelde Wajonger niet langer iemand is met een lichamelijke of geestelijke handicap, maar iemand met psychische of gedragsproblemen zoals autisme of ADHD. Maar autisme en ADHD zijn naar de medische standaard gekwalificeerde psychiatrische stoornissen, dus een geestelijke beperking. Ook gedragsproblemen zonder medische diagnose die op jonge leeftijd zijn ontstaan laten zich bovendien niet eenvoudig oplossen; dat vergt een langdurige en breed gedragen inspanning.
Ik vind het onjuist om de verantwoordelijkheid voor de vlucht naar de Wajong-uitkering te leggen bij de ouders, wat nu gebeurt. Het lijkt me meer voor de hand liggen om gemeenten te bekritiseren die om te ’scoren’ met lage cijfers van bijstandgerechtigden, jongeren aan een Wajong-uitkering helpen. Laat CDA-raadsleden eens vragen stellen over dit perverse effect van het beleid van de wethouder sociale zaken.
Daarnaast zit Van Hijum er naast als hij stelt dat het om een probleem gaat dat alleen aan de onderkant van de samenleving speelt. Van alle levend geboren kinderen blijkt bij 10 tot 15 procent na verloop van tijd sprake van enige aangeboren vorm van lichamelijke of geestelijke beperking. Uiteraard zijn er veel beperkingen waarmee prima te leven valt, al dan niet met enige hulp, maar het komt statistisch gezien in alle lagen van de samenleving voor. Ook in sociaal zwakkere milieus willen ouders in overgrote meerderheid hun kinderen een zo goed mogelijke toekomst bieden. Weinigen wrijven zich in de handen vanwege de aanstaande Wajong-uitkering.
De praktijk leert juist dat door de samenleving en door de overheid opgelegde regels op terreinen van onderwijs en zorg het leven voor kinderen met een handicap en hun ouders bepaald niet gemakkelijk maken. Voor veel ouders is het een uitputtingsslag om hun kind op de goede plek te krijgen wanneer het om onderwijs, zorg en wonen gaat. Als collega Van Hijum schrijft dat het de kunst is in het onderwijs te ontdekken wat jongeren met gedragsproblemen wél kunnen, gaat hij aan een aantal zaken voorbij.
Ten eerste zijn de vervolgopleidingen na het VMBO weinig geschikt om met name jongeren met gedragsproblemen adequaat onderwijs te bieden. Nogal wat van die jongeren, zeker ’autisten’ met het syndroom van Asperger, zijn zeer intelligent tot op academisch niveau, maar kunnen moeilijker meekomen door hun sociaal gedrag. De begeleiding van deze jongeren vraagt om een brede en geïntegreerde aanpak en die ontbreekt. Het ontwikkelen van sociale vaardigheden of de vaardigheid om huishoudelijke taken te plannen en uit te voeren, vragen hetzij aandacht in het onderwijs, hetzij een begeleiding door derden. Niet omdat ouders dat niet zouden willen bieden, maar omdat dit fysiek, mentaal of – inderdaad aan de onderkant van de samenleving – sociaal vaak niet door ouders alleen kan worden geboden.
Het belang van de problematiek kan niet worden overschat. Jongeren met gedragsproblemen zijn niet allemaal jongeren met een handicap maar ze komen wel vaak in de problemen. Significant is dat volgens sommige maatstaven tot wel 60 procent van de gevangenispopulatie in ons land psychische of psychiatrische problemen kent. Een groot deel is van allochtone afkomst. De opvoeding, opleiding en begeleiding van jongeren met een beperking in allochtone gezinnen kent nog een extra dimensie.
Hiermee wil ik maar zeggen dat we voor een opgave staan die een grondiger analyse en een minder oppervlakkige benadering behoeft dan het korten op een uitkering.

Beeldhorloge

In het Reformatorisch Dagblad van vandaag staat het bericht:

Beeldhorloge helpt bij verstandelijke handicap

SNEEK (ANP) - Softwarebedrijf Snakeware uit Sneek heeft een horloge ontwikkeld voor verstandelijk gehandicapten die niet kunnen klok kijken. In plaats van met cijfers en wijzers krijgen de gebruikers via een geluidje, een trilling en een afbeelding het signaal dat ze bijvoorbeeld moeten ontbijten.
Met het zogenoemde beeldhorloge kan de zelfstandigheid van verstandelijk gehandicapten worden vergroot, aldus eigenaar Ate van der Meer van Snakeware woensdag.
Ouders en verzorgers kunnen via een website op afstand dagprogramma’s in het horloge zetten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld invoeren dat om acht uur ’s ochtends een busje op het horloge verschijnt. In combinatie met de trilling en het geluidje moet dat de gehandicapte duidelijk maken dat hij of zij in het busje moet stappen dat -als het goed is- voor de deur staat.
Ook kunnen ouders en verzorgers de horlogedrager op internet volgen via gps. Daarnaast is het mogelijk sms’jes te versturen van en naar het horloge.
De beeldhorloges moeten halverwege volgend jaar op de markt komen voor minder dan 100 euro per stuk. Vanaf februari gaat zorggroep Talant in Friesland de horloges testen.
Het beeldhorloge is bedacht door Ben Bunt. Hij heeft een dochter met een verstandelijke beperking en zij kan niet klok kijken. Bunt stapte al in 2003 naar Snakeware met zijn idee.
Volgens Van der Meer van het softwarebedrijf is de techniek in het horloge nu pas klein en goedkoop genoeg om betaalbaar en handelbaar op de markt te kunnen komen. De softwareontwikkelaar stelt dat Nederland 80.000 mensen met een verstandelijke handicap telt.

Donner gedraagt zich als een slecht baasje

Het Reformatorisch Dagblad heeft e.e.a. over Wajongregeling op een rij gezet:

Wajongregeling leidt tot reuring

Marcel ten Broeke

DEN HAAG - Na de slepende affaire omtrent versoepeling van het ontslagrecht botst de PvdA nu opnieuw met minister Donner van Sociale Zaken. Dossier: de Wajongregeling. Wat is er loos?

De Wajongregeling?

De Wajongregeling is de uitkeringsregeling voor arbeidsongeschikte jongeren. Wie voor het 17e levensjaar of tijdens een studie voor meer dan 25 procent arbeidsongeschikt is geworden, ontvangt op dit moment een definitief recht op een uitkering oplopend tot 75 procent van het minimumloon. De Wajong is in het leven geroepen omdat jonggehandicapten zich, wegens het ontbreken van een arbeidsverleden, niet kunnen beroepen op WAO of WIA. Op dit moment hebben zo’n 170.000 jongeren een Wajonguitkering.

Is dat een probleem?

Dat bijna een op de tien jongeren inmiddels (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt is verklaard, is op zichzelf al opvallend te noemen. Maar met name de groei van het aantal jonggehandicapten baart zorgen. In vijf jaar tijd is de instroom in de Wajong verdubbeld. Jaarlijks komen er ruim 15.000 jongeren bij: iedere 35 minuten één. Niets wijst op een afvlakking van die groei. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft becijferd dat, wanneer er niet wordt ingegrepen, het aantal Wajongers op termijn kan oplopen tot meer dan een half miljoen. De kosten zullen daarmee stijgen van 2 miljard naar 5 miljard euro. Vergelijkingen met het WAO-drama uit de jaren tachtig en negentig zijn al getrokken. Destijds steeg het aantal arbeidsongeschikten in relatief korte tijd van 200.000 naar zo’n 800.000 personen.

En dat wil Donner nu voorkomen?

Donner vreest dat het inkomensvangnet dat jonggehandicapten nu wordt geboden ook een net is waarin deze jongeren gevangen blijven. Maar liefst 98 procent van de instromers in de Wajong wordt volledig arbeidsongeschikt verklaard. De uitstroom uit de regeling is nihil. Wie eenmaal een Wajonguitkering heeft, houdt deze vaak de rest van zijn leven. De CDA-bewindsman wil de uitkeringsregeling voor nieuwe jonggehandicapten daarom aanpassen om meer jongeren aan het werk te helpen.

Kan dat?

Volgens Donner wel. Onderzoek door uitkeringsorganisatie UWV heeft uitgewezen dat slechts een op de vijf Wajongers absoluut niet kan werken. De grootste groep zou dus wel degelijk in staat zijn te werken en (al dan niet gedeeltelijk) een eigen inkomen te verdienen. Nu komt dat niet uit de verf: slechts een kwart van alle mensen in de Wajong werkt, de meerderheid in een sociale werkplaats. Slechts 9 procent werkt bij een reguliere werkgever.

Hoe luidt Donners voorstel?

Als het aan Donner ligt, worden jongeren die niet volledig worden afgekeurd vanaf 2010 ertoe verplicht een baan te accepteren. Het geld dat ze verdienen, vult de overheid aan tot maximaal 70 procent van het minimumloon, in plaats van 75 procent nu. Ook wil Donner jongeren niet langer op hun 18e definitief laten keuren, maar een tweede keuring uitvoeren als ze 27 zijn. Voor jongeren die vanwege hun beperking niet in staat worden geacht te werken, blijft de huidige regeling intact.

En de PvdA vindt dat dus niets?

De PvdA vindt Donners voorstel „onbespreekbaar”, „onacceptabel” en „in strijd met het regeerakkoord.” De sociaaldemocraten zijn er vooral op tegen dat de uitkering van Wajongers wordt verlaagd. De partij bepleit vooral positieve maatregelen om jonggehandicapten aan de slag te krijgen, zoals het stimuleren van scholing.

Hoe reageren maatschappelijke organisaties?

Wisselend. Iedereen is het erover eens dat meer Wajongers aan een baan moeten worden geholpen, maar daar zit nu juist het probleem. Werkgevers zijn nu vaak huiverig om ”jongeren met een vlekje” in dienst te nemen. Ondanks een waaier aan stimuleringsregelingen, zoals no-riskpolissen, subsidies voor aanpassingen op de werkplek, premiekortingen, proefplaatsing en loondispensatie. Dat probleem wordt niet opgelost door een lagere uitkering.

Donner is een ramp

In het NRC staat het bericht:


Werkplicht en minder geld gehandicapte

Door een onzer redacteuren

Den Haag, 19 mei. Jonggehandicapten die kunnen werken, krijgen vanaf 2010 geen uitkering meer van 75 procent van het minimumloon. Zij krijgen een baan op maat en hun loon wordt aangevuld tot 70 procent minimumloon.

Dat is althans het voorstel dat minister Donner (Sociale Zaken, CDA) vrijdag wil voorleggen aan ministerraad. Het voorstel heeft alleen betrekking op nieuwe gevallen. Het is niet zeker dat zijn voorstel ook wordt goedgekeurd, want coalitiepartner PvdA verzet zich tegen een verlaging van de zogenoemde Wajong-uitkering. Volgens de sociaal-democraten druist dit in tegen het coalitieakkoord van vorig jaar, waarin juist een verhoging tot 75 procent was afgesproken, die ook is ingevoerd. „Het verlagen van de uitkering vind ik geen goede manier om jonggehandicapten aan het werk te helpen”, zegt Tweede Kamerlid Hans Spekman (PvdA). „Wel is het goed als er aangepast werk voor hen komt.”
Het aantal jongeren dat vanaf zijn achttiende verjaardag een jonggehandicaptenuitkering krijgt, groeit hard. Elk jaar komen er zo’n 16.000 nieuwe ‘Wajongers’ bij. Inmiddels zijn er zo’n 167.000 mensen met zo’n uitkering, die zij in principe houden tot hun 65ste. Als de groei in dit tempo doorzet, zijn er in 2040 416.000 Wajongers. De kosten lopen dan op van bijna 2 miljard euro naar bijna 5 miljard.
Het merendeel van de Wajongers is afkomstig uit het speciaal onderwijs en een steeds groter percentage is niet lichamelijk gehandicapt maar heeft een lichte verstandelijke beperking (wat vroeger zwakbegaafdheid werd genoemd) of een stoornis als autisme of ADHD. De meesten van hen hebben nog nooit gewerkt.
Jongeren die door hun beperking niet 75 procent van het minimumloon kunnen verdienen, krijgen nu een volledige uitkering. Dat geldt ook voor jongeren die in een aangepaste baan bijvoorbeeld wel 20 of 40 procent van het minimumloon zouden kunnen verdienen. Werken is voor hen vaak niet lonend, het extra verdiende geld wordt ingehouden op de uitkering. Donner wil dat veranderen: wie meer verdient dan 20 procent van het minimumloon, mag de helft van het extra geld houden.
De bewindsman verwacht dat voor eenderde van de Wajongers werken echt onmogelijk is. Voor alle anderen moet aangepast werk worden gezocht. Werkgevers en vakbeweging zullen daarover afspraken maken in cao’s.

Piet Hein Donner is een minister die nauwelijks of geen sociaal gevoel heeft: een echte kamergeleerde die in zijn eigen wereld van maakbaarheid leeft. Het is duidelijk dat het CDA geen sociaal gezicht (meer) heeft, maar een 'christelijke' partij op het financieel economische vlak zich nauwelijks meer onderscheid van de VVD.


Nieuws - Werken loont niet voor de jonge gehandicapte Nieuws - Jongere met handicap moet aan het werk Discussie - Jonggehandicapten verplichten tot werk?

Gehandicapte door nalatigheid dood

In de Telegraaf staat

Familie: Hulp was nalatig

Bertus stierf door nalatigheid

door Jan Colijn

VRIEZENVEEN - De nabestaanden van de 51-jarige Bertus Kikkert uit het Twentse Vriezenveen dienen een klacht in tegen de begeleiders van deze verstandelijk gehandicapte, die geruime tijd thuis heeft gelegen.

Vandaag wordt hij begraven, maar zijn lichaam was intussen al dusdanig gehavend dat zijn familie en vrienden hem niet terug mogen zien. "Door nalatigheid kunnen we niet eens fatsoenlijk afscheid nemen van onze Bertus" , zegt zijn zus Geertjen Bakker-Kikkert.
Bertus woonde bij zijn ouders tot zijn moeder naar het verzorgingshuis ging. "Vorig jaar ging hij zelfstandig wonen onder begeleiding", zegt zus Geertjen. "Dat hield in dat hij dagelijks de thuishulp over de vloer kreeg. Er waren strikte afspraken. Wij hadden de plicht de thuishulp te melden wanneer Bertus bijvoorbeeld bij ons zou zijn. Anderzijds moest de thuishulp alarm slaan wanneer niet werd opengedaan."
"Op 1 mei, Hemelvaart, is bij Bertus aangebeld, maar niemand deed open. Pas in de loop van vrijdagmiddag werden wij gebeld door de Stichting Philadelphia, een organisatie die gehandicapten begeleidt, of Bertus bij ons was. We sprongen in de auto en hebben hem in zijn slaapkamer gevonden. De verwarming stond op 21 graden en het was een afschuwelijk gezicht."
Bertus overleed vermoedelijk door een epileptische aanval. Geertjen is aangeslagen: "Ik heb 24 uur per dag mijn mobieltje bij me. Speciaal voor Bertus. Soms belde hij drie dagen niet, soms zes keer op een dag. Vorige week waren we een paar dagen naar de camping en dan gebeurt dit."
Het blijft onduidelijk waar het exact mis ging. "Onze thuishulp heeft driemaal aangebeld", zegt Rosalinda van Loon van de Thuiszorg Noord-West Twente. "Toen er niet werd opengedaan, is dit gemeld bij Huize Elzenhoek van de Stichting Philadelphia. We hadden de afspraak dat we iedere werkdag de heer Kikkert zouden verzorgen. Er gold een uitzondering voor weekenden en feestdagen. Mogelijk is er verwarring ontstaan omdat het Hemelvaart was."
Een woordvoerder van de Stichting Philadelphia kon gisteren niet reageren: " Het is Bevrijdingsdag en de mensen die weten hoe de vork in de steel zit, zijn onbereikbaar." Wel laat hij weten dat de zaak tot op de bodem wordt uitgezocht.
Thuiszorg vindt het een goede zaak wanneer de familie een klacht indient: " Als organisatie kunnen we daar alleen maar van leren."

Discriminatie van gehandicapten

In het Reformatorisch Dagblad stond zaterdag het bericht:

Gehandicapten krijgen minder snel een bril

AMSTERDAM (ANP) - Bijna vier op de tien verstandelijk gehandicapten die een bril nodig hebben, krijgen die niet voorgeschreven.

Dat komt door terughoudendheid van artsen en verzorgers, concludeert het Tijdschrift voor Geneeskunde na onderzoek dat zaterdag in het blad wordt gepubliceerd.
Oorzaak van die terughoudendheid is mogelijk dat veel gehandicapten niet kunnen lezen en dat daardoor niet opvalt dat zij slecht kunnen zien, schrijft het blad.
Bij ernstig gehandicapten die een oogoperatie zouden moeten ondergaan, wordt bij slechts 55 procent die ingreep ook daadwerkelijk uitgevoerd, blijkt uit het onderzoek. Slechtziendheid en blindheid komen onder volwassen verstandelijk gehandicapten tien keer vaker voor dan bij mensen zonder verstandelijke beperking.

Dat mensen met een verstandelijke handicap niet als volwaardige mensen worden gewaardeerd, wordt duidelijk met deze praktijk. Het is mijns inziens de consequentie van de nieuwe doctrine dat zorg moet concureren, en in dit concrete geval betekent dat: over de zorg van de zwakken heen. Nedeland is geen sociaal land...

Gehandicapten krijgen minder snel een bril
'